قضاوت و پیش داوری در خصوص دیگران

قضاوت در خصوص دیگران در آموزه های دینی و اجتماعی

پیامبر  اکرم صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم :

در روز قیامت قاضى دادگـر را مى‏ آورند و چنان حساب سختى از او کشیده مى ‏شود که آرزو مى‏ کند کاش هرگز حتّى درباره یک خرما میان دو نفر داورى نکرده بود.   « کنزالعمّال ح ۱۴۹۸۸ »

 

پیامبر  اکرم صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم :

هرگاه قضاوت مى‏ کنید، عادلانه قضاوت کنید و هرگاه سخن مى ‏گویید، نیکو بگویید، زیرا خداوند نیکوکار است و نیکوکاران را دوست دارد.        « نهج الفصاحه، ح ۲۰۰٫»

 

اگر در فرمایشان امامان معصوم در خصوص قضاوت بیجا اندکی تامل کنیم به طور قطع در قضاوت و پیش داوری ها عجله نکرده و از آن بپرهیز میکنیم .

قضاوت نابجا و پیش داوری از جمله آسیب های رفتاری است که روابط انسانی را خدشه دار می کند، آسیبی که از کم صبری و آستانه تحمل پایین ، منفی نگری و برنتافتن اصل نقد و گفت وگو ریشه می گیرد پیش داوری و قضاوت نابجا پیامدهای بسیاری دارد که از آن جمله می توان به بردن آبروی دیگران اشاره کرد. قضاوت بیجا جامعه را از مدار انصاف و میانه روی دور می کند. این در حالی است که بیشتر روانشناسان و جامعه شناسان، انسان را از سنجش زودهنگام دیگران منع کرده اند. قضاوت نادرست و نابجا در بسیاری از موارد منجر به سوء تفاهم، رنجش خاطر خود و دیگران و تصمیم گیری های اشتباه می شود، موضوعی که می تواند تاثیر منفی و جبران ناپذیری در روابط میان افراد بگذارد. وقتی نسبت به مسئله ای شناخت نداریم و درباره آن قضاوت می کنیم این امر ناشی از جهل ما نسبت به آن موضوع است پس بجای فرافکنی و پیش داوری از اصل موضوع آگاهی پیدا کنیم و  اگر بتوانیم خصوصیت بد قضاوت بیجا را از خود دور کنیم به گناه بزرگ غیبت و بدگویی پشت سر دیگران آلوده نمی شویم.