قضاوت در خصوص دیگران در آموزه های دینی و اجتماعی
پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلّم :
در روز قیامت قاضى دادگـر را مى آورند و چنان حساب سختى از او کشیده مى شود که آرزو مى کند کاش هرگز حتّى درباره یک خرما میان دو نفر داورى نکرده بود. « کنزالعمّال ح ۱۴۹۸۸ »
پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلّم :
هرگاه قضاوت مى کنید، عادلانه قضاوت کنید و هرگاه سخن مى گویید، نیکو بگویید، زیرا خداوند نیکوکار است و نیکوکاران را دوست دارد. « نهج الفصاحه، ح ۲۰۰٫»
اگر در فرمایشان امامان معصوم در خصوص قضاوت بیجا اندکی تامل کنیم به طور قطع در قضاوت و پیش داوری ها عجله نکرده و از آن بپرهیز میکنیم .
قضاوت نابجا و پیش داوری
از جمله آسیب های رفتاری
است که روابط انسانی را خدشه دار می کند،
آسیبی که از کم صبری و آستانه تحمل پایین ، منفی نگری و برنتافتن اصل نقد و گفت
وگو ریشه می گیرد پیش داوری
و قضاوت نابجا پیامدهای بسیاری دارد که از آن جمله می توان
به بردن آبروی دیگران اشاره کرد. قضاوت بیجا جامعه را از مدار انصاف
و میانه روی دور می کند.
این در حالی است که بیشتر روانشناسان و جامعه شناسان، انسان را از سنجش زودهنگام
دیگران منع کرده اند. قضاوت نادرست و نابجا در بسیاری
از موارد منجر به سوء تفاهم، رنجش خاطر خود و دیگران و تصمیم گیری
های اشتباه می شود، موضوعی که می تواند تاثیر منفی و جبران ناپذیری در روابط میان
افراد بگذارد. وقتی نسبت به مسئله ای
شناخت نداریم و درباره آن قضاوت می کنیم
این امر ناشی از جهل ما نسبت به آن موضوع است پس بجای فرافکنی و پیش داوری از اصل
موضوع آگاهی پیدا کنیم و اگر بتوانیم
خصوصیت بد قضاوت بیجا را از خود دور کنیم به گناه بزرگ غیبت و بدگویی پشت سر
دیگران آلوده نمی شویم.